Upamiętnienie zagłady Żydów z Wasilkowa w Treblince

Funkcjonujący od lipca 1942 r. do listopada 1943 r. niemiecki obóz był jednym z większych ośrodków zagłady. Zgodnie z szacunkami IPN zginęło w nim ok. 850 tys. Żydów, w tym ok. 800 tys. Żydów polskich oraz 1500 Żydów z Wasilkowa. 2 listopada 1942 r. Niemcy wywieźli co trzeciego mieszkańca Wasilkowa, po czym w połowie listopada zgładzili ich w Treblince (nieznana jest dokładna data).

Dzisiaj 16 listopada 2021 r. na cmentarzu żydowskim przy ul. Słowackiego w Wasilkowie odbyła się uroczystość upamiętniająca żydowskich mieszkańców Wasilkowa zamordowanych w obozie zagłady Treblinka w listopadzie 1942 r.  

Wzięli w niej udział: Zastępca Burmistrza Wasilkowa Dominika Jocz, Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Karol Krakowiecki, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wasilkowie Elżbieta Kisło, Przewodniczący Rady Przedsiębiorczości przy Burmistrzu Wasilkowa Wojciech Winogrodzki, wybitny historyk prof. Adam Czesław Dobroński,  Dyr. Szkoły Podstawowej Nr. 20 w Białymstoku Mariusz Sokołowski, polski dziennikarz miłośnik historii Tomasz Wiśniewski, Dyr. Szkoły im. ks. Wacława Rabczyńskiego Lucyna Bejm, Dyr. Dwujęzycznej Prywatnej Szkoły Podstawowej im. Antoniego Bućko Katarzyna Tymińska, przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Wasilkowskiej, a także młodzież i mieszkańcy Wasilkowa.

Spotkanie poprowadził  p. Dariusz Szada - Borzyszkowski. Rozpoczęło się ono prelekcją, którą wygłosił prof. Artur Markowski – wasilkowianin i wybitny historyk Uniwersytetu Warszawskiego. Profesor przypomniał w jakich okolicznościach mieszkańcy Wasilkowa lata temu udali się w ostatnią swoją podróż.

„W drewnianych budynkach zabito 800 tys. ludzi w ciągu jednego roku. Zadajemy sobie pytanie od czego to się zaczęło? Jak mogło dojść do takiej zbrodni? – mówi profesor Markowski - To się zaczęło od słów. To się nie zaczęło od wyszkolenia super zabójców. To się zaczęło od wyznaczania palcem - Ty jesteś niedobry, inny. To się zaczęło od niechęci i bardzo prostych komunikatów, które błyskawicznie zostały przejęte przez polityków budujących system nazistowski. To nie naziści wymyślili antysemityzm. Oni przejęli antysemityzm i dzięki niemu doprowadzili do ludobójstwa. Zaczęło się od słów. Potem było prawo. Po prawie pojawiły się działania implementujące to prawo, wypaczenia. W końcu przyszła wojna i naziści zaczęli realizować krok po kroku swój plan. Pojawiły się getta opatrzone propagandą, że Żydzi właściwie nie są ludźmi. Pozbawiono Żydów praw. Jak trudno zabić człowieka, a  jak łatwo zabić kogoś kto człowieczeństwa został pozbawiony”.

Dziękujemy serdecznie wszystkim uczestnikom spotkania,
Bibliotece Publicznej oraz Towarzystwu Przyjaciół Ziemi Wasilkowskiej za zorganizowanie wydarzenia.

Dzisiaj 16 listopada - w symboliczną rocznicę śmierci Żydów Wasilkowskich zostały odczytane nazwiska rodzin żydowskich mieszkających przed wojną w Wasilkowie. Jest ona niepełna ale warto przy tym  pamiętać, że czasem wiele żydowskich rodzin nosiło to samo nazwisko - kobiety, mężczyźni, seniorzy i dzieci.

Rodziny:

Abramowów

Aleszkowskich

Amdurskich

Bachrachów

Barikanów

Batkowskich

Batłajów

Berków

Berkowiczów

Bernikerów

Biberów

Blumenblatów

Burszteinów

Czapników

Czernichowskich

Drejerów

Falków

Farberów

Ferensztejnów

Fiszerów

Flusztejnów

Gelberdów

Genedeków

Geniczjerów

Goldów

Goldbergów

Goldmanów

Gorfejnów

Gotlibów

Gruszkinów

Gurwiczów

Gutmanów

Halpernów

Hosańskich

Iczkesów

Inkerów

Jenczmienników

Joireszów

Judowskich

Jurowickich

Kaganów

Kaleków

Kalińskich

Kamieniów

Kanackich

Kane

Kapłanów

Katzów

Kawenokich

Khanów

Khonów

Klaczkesów

Kociaków

Kocierzyńskich

Koganów

Kohenów

Kotonów

Krawczyków

Krawców

Kreczmerów

Kryńskich

Kuryńskich

Lenczynerów

Lewarów

Lewinów

Lipińskich

Lipszteinów

Lipszyców

Litwinów

Łapińskich

Łosickich

Malerów

Markusów

Mazurów

Mendelewiczów

Mendelkernów

Mielnickich

Moedów

Mosiądzów

Nicbergów

Pekaloków

Perelsztejnów

Perlmanów

Pilszczyków

Pitluków

Płońskich

Ponimońskich

Puchów

Rabinowiczów

Rapów

Rapoportów

Ratowieckich

Rogowskich

Rubenów

Rubinów

Rudich

Serejskich

Smolierów

Sokołowiczów

Spektorów

Sroluszów

Stammów

Stawiskerów

Studziankerów

Sudów

Szapiro

Szejtlisów

Szkorbutów

Szlachterów

Szmuklerów

Sznajderów

Sznejerów

Sztabińskich

Sztarafuksów

Sztejnów

Sztejnbergów

Szternfeldów

Szusterów

Szwarców

Szwarcbuchów

Trochimowskich

Tykockich

Wajsów

Walerów

Wilczków

Winików

Wonsowerów

Zadworańskich

Zalmanów

Zbarów

 Relacja: JS/ UM w Wasilkowie